Onderzoeksgebied Van der Pekbuurt – Amsterdam

Als eerste en grootste Tuindorp in Amsterdam Noord is de Van der Pekbuurt een prachtig bewaard gebleven monument van de Amsterdamse Volkshuisvesting. De buurt was destijds bestemd voor de arbeiders uit de verpauperde Jordaan die werkten in de scheepsbouw en zo vlakbij hun werk kwamen te wonen. De woningen voldeden aan de eisen van dat moment (de Woningwet van 1901 en het nieuwe Bouw-en Woningtoezicht) met een eigen keuken en toilet.

In de negentiger jaren van de vorige eeuw leidde de matige kwaliteit en het kleine oppervlak tot een uitstroom van de oorspronkelijke bevolking en een instroom van nieuwe bewoners; vaak met zeer lage inkomens en grote zorgbehoefte. De buurt raakte sociaal en fysiek in een neerwaartse spiraal. Toen rond 2006 de eerste plannen werden gepresenteerd stonden gemeente, huurdersvereniging en Ymere tegenover elkaar en kon er geen gedragen aanpak worden geformuleerd. Nadat de optie voor gedeeltelijke sloop definitief van tafel ging en de buurt beschermd stadsgezicht werd, werd deze impasse doorbroken.

Vanaf 2012 is er dan ook in zeer goede verstandhouding door alle partijen gewerkt aan een verbeterplan. Dit verbeterplan voor het zuidelijk gedeelte van de buurt, het zogenaamde Onderzoeksgebied, en het Sociaal Plan waarin de rechten van de bewoners werden vastgelegd, werd dan ook door alle partijen unaniem gedragen. Vervolgens is het plan uitgewerkt in co-creatie met aannemer Dura Vermeer, hebben de terugkerende bewoners hun eigen plattegronden mogen ontwerpen en is samen met Bureau Monumentenzorg en Welstand een PvE van eisen voor de buitenschil vastgesteld.

Deze intensieve samenwerking op alle niveaus heeft geleid tot start van de renovatie in september 2015 en oplevering van de laatste woningen medio 2017. Inmiddels is ook het koopgedeelte (de koopwoningen zijn op blokniveau gemengd met de sociale huurwoningen) op stoom gekomen en zijn er ca. 70 woningen verkocht. Door toevoeging van bedrijfsruimten aan het Van der Pekplein (horeca, kaaswinkel, bloemist) is er meer levendigheid ontstaan en legt dit een verbinding met de nieuwbouwwijk Overhoeks aan de overzijde. Anno nu is de Van der Pekbuurt een plek waar bewoners, mede dankzij hun eigen inspanningen, weer trots op kunnen zijn.