Herbestemming gevangenis Schutterswei – Alkmaar

Gevangenis Schutterswei is in 1884 door architect J.F. Metzelaar ontworpen. Sinds de gevangenis in 2012 haar deuren heeft moeten sluiten stond het gebouw leeg. In opdracht van de gemeente Alkmaar en de RVOB heeft kerssens | de ruiter architecten de mogelijkheid voor herbestemming onderzocht. Uiteindelijk is het gebouw verworven door Hotel Schutterswei Vastgoed BV en in gebruik genomen door Hotels by Sheetz. Het complex ligt in het zuiden van Alkmaar in het bekendste en oudste stadspark de Alkmaarderhout. Oorspronkelijk bestond het uit twee aparte gebouwen. Een duidelijk structuurelement, de looproute over de as van het gebouw van de hoofdentree naar de achterzijde van het gebouw, heeft de basis gevormd voor het ontwerp en is nog duidelijk zichtbaar. In het oudste deel zijn op de begane grond de lounge en het restaurant gesitueerd. De uitbreiding van 1891 voorziet in het grootste deel van de hotelkamers. De latere uitbreiding aan de westzijde (1960) is samen met de gevangenismuur gesloopt waardoor het gebouw zich nu toont aan het publiek. Het uitnodigende hof wat is ontstaan biedt ruimte aan een zonnig en beschut terras. De cellengang laat een duidelijke cellenstructuur zien. De cellen met karakteristieke elementen, structuur, troggewelven en afmetingen zijn gehandhaafd. Cellen zijn gevarieerd gekoppeld voor hotelkamers met een voldoende afmeting. De trappenpartijen en galerijen met staalconstructie en donkere hardstenen platen in de cellengang zijn in geheel originele staat gebleven. In de cellengang bevonden zich aan beide zijden een raam van twee verdiepingen hoog die op de eerste etage begon. Aan de westzijde was alleen het bovenste gedeelte nog intact en is de raampartij tot aan de grond toe uitgebreid. Het behoud van de beleving als gevangenis leverde discussie op voor de ontwikkeling van het hotel. De gast wordt iets extra’s geboden ten opzichte van wat een gemiddeld hotel te bieden heeft. De ambiance van een gevangenis vormt de basis voor het hotel, echter Hotels by Sheetz heeft een uitgesproken inrichting gekozen die in contrast staat met de sfeer van het ‘gevangenisgebouw’. Met de gunstige ligging in het groen van de Alkmaarder Hout is het gebouw een verrijkende functie voor de stad Alkmaar.